جنسی شدن رقص

ما یک عروسی ای دعوت بودیم؛ حالا نگذارید بگویم کی که همتان جا می خورید! خلاصه اینکه در آن جشن عروسی از همنشینی با ساره و خانم توحید لو کلی لذت بردم. از آنجا که این بچه های علوم اجتماعی و دوستداران آن، لحظه ای از تجزیه و تحلیل دست برنمی دارند، نشستیم و کلی در مورد رقص زنان و اینکه چه می شود که آدم ها می رقصند و اساسا چگونه است و چه تفاوتی با رقص کلاسیک دارد و اینها، بحث کردیم. این پست البته فقط در حد بیان مسئله است و به نوعی جمع بندی بحث های انجام شده.

من این ادعای خانم توحیدلو را کاملا قبول دارم که رقص های مدرن به سمت جنسی شدن پیش می روند. اگر رقص های امروزی را با رقص های کلاسیک مقایسه کنیم می بینیم که در رقص های امروزی ِ زنان، حرکت در اندام های جنسی است. یعنی کم کم رقص دارد از حرکات دست و پا، به سمت محورهای اندام های جنسی، گرایش پیدا می کند.

در شهر مادرم- شوشتر- رقص کلاسیکی به نام "گمبه" وجود دارد که این رقص همراه با جهش هایی است و بالابردن دست ها و یک پا. بیشتر رقص های کلاسیک هم در خودشان به نوعی جهش را دارند و حرکاتی در دست ها و پاها.

من خودم به شخصه از آن آدم هایی نیستم که ندانم اساسا رقص چیست و در عمرم هرگز نرقصیده باشم. اتفاقا برایم خیلی هم لذت بخش است و به نظرم احساس شادی در انسان، بروز جسمانی دارد. وقتی انسان شاد است، اندامش را حرکت می دهد. پس اصل رقص می تواند یک امر طبیعی باشد. اما اینکه این شادی را با چه حرکاتی بروز دهیم، یک یادگیری اجتماعی است. پس وقتی منبعی از شادی و لذت وجود دارد و انسان می خواهد این لذت را بروز دهد، در چیزی بازنمایی اش می کند که جامعه بر آن تاکید می کند. برای انسان سنتی، روح جمعی بسیار مهم بوده است. می بینیم که رقص کلاسیک نیز معمولا به صورت جمعی و منظم و با تکرار یک یا چند حرکت بوده، و انفرادی اش چندان معنایی نداشته. رقص کردی نمونه ی خوبی برای مثال است. در عین حال برای انسان مدرن، مسئله ی جنسی یکی از لذت های مطرح شده است. بنابراین او شادی خود را با بازنمایی عمل جنسی بروز می دهد. به قول ساره وقتی یک دختر و پسر با هم می رقصند انگار که عمل جنسی را بازنمایی می کنند. انسان ِ مدرن ِ فردگرا، ساعت ها در خانه تنها می رقصد. در جمع هم رقص او فردیت خود را دارد، او متفاوت از دیگران می رقصد و هرچه متفاوت تر بهتر! او در جمع هم می خواهد تک باشد و رقصش شبیه هیچ کس نیست. این انسان فردگرا! رقص های کلاسیک، معمولا تکرار یک عمل بودند و شباهت در حرکت افراد، لازمه ی آن بود که باز هم می رسیم به همان روح جمعی.

از طرفی به نظرم آهنگ هم می تواند خیلی مهم باشد. آهنگ که بیشترین تحریک کنندگی را برای رقص افراد دارد. آهنگ های امروزی با تاکید بر عشق- که به نظر من هسته ی اصلی آن میل جنسی است- و حتی در مواقعی عملا تحریکات جنسی، به جنسی تر شدن رقص کمک می کند. در حالیکه آهنگ ها یا ضرب ها در جوامع سنتی برای تقویت همان روحیه ی جمعی بوده است.

و اینگونه می شود که هرچه جامعه بر مسائل جنسی بیشتر تاکید کند، ابعاد دیگر جامعه- مانند رقص- نیز به همان جهت پیش می رود.